ทุกวันนี้ การเรียนออนไลน์ กลายเป็นหนึ่งในช่องทางการศึกษาและพัฒนาตนเองที่สะดวกและเข้าถึงง่ายที่สุด ไม่ว่าจะเป็นการเรียนคอร์สระยะสั้นจากผู้เชี่ยวชาญทั่วโลก หรือหลักสูตรจากมหาวิทยาลัยชื่อดัง แต่แม้จะมีข้อดีมากมาย บางครั้งก็มีหลายคนที่พบว่าการเรียนออนไลน์ไม่ได้ให้ผลลัพธ์ตามที่หวัง ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น?
อาจมีใครสักคนเคยตัดสินใจลงทะเบียนเรียนหลักสูตรออนไลน์ด้วยความตื่นเต้น คาดหวังว่าจะพัฒนาทักษะใหม่ ๆ ได้อย่างรวดเร็ว แต่กลับพบว่าผ่านไปไม่นาน ความมุ่งมั่นที่เคยมีเริ่มจางหาย การบ้านไม่ได้ส่งตามเวลา เนื้อหาก็ไม่ได้ดูเข้มข้นอย่างที่คิด หรือบางทีการจัดการเวลาทำให้การเรียนกลายเป็นภาระที่ไม่มีเวลาให้เสร็จสมบูรณ์ หลายครั้งที่หลักสูตรดี ๆ กลายเป็นเพียงอีกหนึ่งโปรเจกต์ที่ถูกทิ้งค้างไว้
เหตุผลที่เรียนออนไลน์ไม่ได้ผลนั้นซับซ้อนกว่าที่คิด ไม่ได้เป็นเพราะหลักสูตรไม่ดีเสมอไป แต่มีปัจจัยหลายอย่างที่เข้ามาเกี่ยวข้อง ตั้งแต่การขาดวินัย ความไม่เหมาะสมของรูปแบบการเรียนรู้ และการจัดการเวลาที่ไม่ดีพอ
การเรียนออนไลน์ต้องการความรับผิดชอบที่มากกว่าที่คิด
หลายคนอาจคิดว่าการเรียนออนไลน์สะดวกเพราะสามารถเรียนที่ไหนและเมื่อไหร่ก็ได้ แต่นั่นอาจกลายเป็นปัญหาใหญ่ที่สุด เพราะความยืดหยุ่นที่มากเกินไปมักนำไปสู่การผัดวันประกันพรุ่ง ในห้องเรียนแบบดั้งเดิม เรามีตารางเวลาและการเตือนให้ส่งการบ้าน หรือแม้กระทั่งแรงกดดันจากเพื่อนร่วมชั้นที่กระตุ้นให้ทำงาน แต่การเรียนออนไลน์นั้นทุกอย่างขึ้นอยู่กับเราเอง
การที่ไม่มีคนมากำกับดูแลหรือไม่มีเพื่อนร่วมชั้นมาสร้างแรงกดดันทำให้หลายคนปล่อยตัวเองให้ผ่อนคลายมากเกินไป การเรียนออนไลน์จึงต้องการความรับผิดชอบส่วนตัวที่มากขึ้นมากกว่าการเรียนแบบปกติ ถ้าขาดวินัยในการจัดการเวลา การเรียนออนไลน์ก็มักกลายเป็นสิ่งที่ถูกละเลยและในที่สุดก็มักจะจบลงที่การไม่ได้ผล
ขาดการปฏิสัมพันธ์และการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
การเรียนออนไลน์มักจะมีลักษณะการสื่อสารทางเดียว ซึ่งต่างจากการเรียนในห้องเรียนที่มีการอภิปรายสด การซักถามทันที หรือการแบ่งปันประสบการณ์กันระหว่างผู้เรียน การเรียนออนไลน์ที่ขาดการปฏิสัมพันธ์ทำให้นักเรียนรู้สึกโดดเดี่ยว การไม่สามารถถามคำถามในขณะเดียวกันหรือขอคำปรึกษาได้ทันที ทำให้กระบวนการเรียนรู้ไม่สมบูรณ์
บางครั้ง การไม่ได้ยินมุมมองจากคนอื่น ๆ ก็ทำให้ขาดการกระตุ้นความคิดและไอเดียใหม่ ๆ การเรียนที่ดีนั้นมักจะเกิดขึ้นจากการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและการสนทนาระหว่างผู้เรียนและผู้สอน การเรียนออนไลน์ที่ไม่มีโอกาสในการสนทนาสดอาจทำให้ความเข้าใจในเนื้อหาลดลง
ความรู้สึกไม่ท้าทายและความขาดแคลนในการกระตุ้น
อีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้การเรียนออนไลน์ไม่ได้ผลคือความรู้สึกไม่ท้าทาย การเรียนในห้องเรียนปกติทำให้เรามีส่วนร่วมมากขึ้น อาจเป็นเพราะการเรียนที่มีความเข้มข้น มีเพื่อนร่วมชั้นที่เก่ง หรือมีอาจารย์ที่สามารถผลักดันให้เราทำได้ดีขึ้น แต่การเรียนออนไลน์ซึ่งบางครั้งมีเนื้อหาที่ไม่ซับซ้อนพอหรือขาดการกระตุ้นจากผู้สอน ทำให้ผู้เรียนรู้สึกว่าการเรียนนั้นขาดความน่าสนใจหรือไม่คุ้มค่า
บางคนที่มีความสามารถในการจัดการเวลาได้ดีอาจพบว่าหลักสูตรออนไลน์ที่เลือกเรียนไม่ท้าทายพอ เนื้อหาอาจไม่เจาะลึกเท่าที่คาดหวังไว้ หรือขาดการวางโครงสร้างที่ชัดเจน นั่นทำให้การเรียนไม่เกิดความสนุก และความมุ่งมั่นที่จะทำให้จบหลักสูตรก็หายไป
ไม่มีการประเมินผลอย่างสม่ำเสมอ
การเรียนออนไลน์ที่ไม่ได้ผลมักมีปัญหาเรื่องการประเมินผลที่ไม่เข้มงวดพอ ไม่มีการติดตามผลการเรียนของผู้เรียนอย่างใกล้ชิด เมื่อไม่มีการทดสอบหรือตรวจสอบความก้าวหน้าอย่างสม่ำเสมอ ผู้เรียนอาจรู้สึกว่าไม่มีแรงกดดันในการเรียน ทำให้พวกเขาไม่พยายามพัฒนาทักษะตามเนื้อหาที่เรียนไป การเรียนในลักษณะนี้จึงทำให้ผู้เรียนรู้สึกเหมือนเดินทางไปโดยไม่มีทิศทางที่ชัดเจน
การเรียนออนไลน์จะได้ผลหรือไม่ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ทั้งวินัยส่วนตัว ความเข้มข้นของหลักสูตร และความสามารถในการปฏิสัมพันธ์กับผู้สอนและผู้เรียนคนอื่น การที่มันสะดวกและยืดหยุ่นอาจเป็นดาบสองคม ถ้าไม่มีการจัดการที่ดี มันอาจกลายเป็นเส้นทางที่ทำให้ผู้เรียนละเลยหน้าที่ และไม่ได้รับผลลัพธ์ตามที่คาดหวัง
ดังนั้น ถ้าใครคิดจะเลือกเรียนออนไลน์ ควรพิจารณาให้ดีก่อนว่าตนเองมีความรับผิดชอบและวินัยมากพอหรือไม่ หลักสูตรที่เลือกมีการกระตุ้นและประเมินผลอย่างไร และที่สำคัญคืออย่าลืมสร้างแรงจูงใจในตัวเองให้พัฒนาต่อไปอย่างต่อเนื่อง แม้ไม่มีใครมากดดันเรา
